Ortognatik Cerrahi Nedir? Hangi Durumlarda Gereklidir?
İskeletsel malpozisyonların tedavisi belli bir yaşa kadar klasik ortodonti disiplininin içinde kalarak tedavi edilebilmektedir. Söz konusu yaş sınırı kabaca söylemek gerekirse, erkeklerde 14-16, kızlarda ise 13-14 yaşları arasıdır. Genel olarak bu yaşlardan büyük hastalarda, çene kemiklerindeki iskeletsel malpozisyon sadece tel tedavisi ile düzeltilemeyecek ölçüde uyumsuz olabilir. Ortodontinin tek başına yeterli olamayacağı bu hastalarda, çenelerin cerrahi yöntemle uygun pozisyon ve kapanışa getirilmesine ortognatik cerrahi denir. Ortognatik cerrahinin amacı, dişlerinizin kapanışını düzeltmek, çeneleri doğru pozisyon ve konuma getirmek, çene ve yüzünüzün uygun oran ve simetrisini temin ederek estetik bir yüz görünümü sağlamaktır.
Ortognatik Cerrahinin Faydası Nedir?
Ortognatik cerrahi ile kapanış problemleriniz düzeltilebilir ve daha estetik bir yüz görünümüne sahip olabilirsiniz. Bunların yanısıra, ortognatik cerrahi sonrasında gıdaları daha etkin çiğneyebilir, sindirim problemlerinizi azaltabilir, varsa hava yolu problemlerinizi (apne/hipapne) ortadan kaldırabilir yada azaltabilirsiniz. Ayrıca, ortognatik cerrahinin bazı harflerin telaffuzundaki problemlerin çözümü üzerinde de pozitif etkileri vardır. Yani ortognatik cerrahi sadece estetik beklentilerle değil aynı zamanda doğru fonksiyon ve fonasyonu sağlamak amacı ile de yapılan bir cerrahidir.
Tedavinin İçeriği tam olarak nedir?
Tedaviyi kabaca üç bölüme ayırabiliriz:
Operasyon öncesi ortodonti: Bu aşamada amaç, sabit enstrümanlar (tel ve braketler) ile dişleri ameliyat öncesinde arzulanan konuma getirmektir. Bu süreç ortalama 1,5-2,5 yıl sürmektedir.
Operasyon ve iyileşme süreci: Ortognatik cerrahi ameliyatları genel anestezi altında yapılan operasyonlardır. Hastanın ihtiyacına göre tek çene yada çift çene opere edilmektedir. Bazen bu işlemlere ilave olarak çene ucuna da genioplasti denilen işlem yapılabilir. Ameliyattan sonraki yaklaşık bir aylık süre zarfında çeneler birbirine lastiklerle sabitlenir. Bu bir aylık sürede hasta cerrahın kontrolünde kalır.
Operasyondan sonraki ortodonti: Ameliyattan bir ay geçtikten sonra çenelerin kapanmasına yarayan lastikler çıkartılır ve ortodontistiniz son düzeltmeleri yapar. Bu süreç ortalama 6-9 ay sürmektedir.
Tedavi sonunda tel ve raketler çıkarıldığında, dişlerinizi yeni konumunda tutmanıza yardımcı olacak çıkarılabilir veya sabitlenmiş tutuculardan (retainer) faydalanılabilir.
Ameliyat Sonrasındaki Süreç Nasıldır?
Ortognatik cerrahi ameliyatı, estetik ve fonksiyonel açıdan ihtiyaç duyduğunuz planlamaya bağlı olarak üst çenenize (maksilla) veya alt çenenize (mandibula) veya her ikisine yapılabilir. Bazı durumlarda alt çene ucuna da bir işlem yapmak gerekebilir. Tüm bu ameliyatlar ağız içinden yapılır, bu nedenle yüzünüzde görünür bir iz kalmaz.
Çene veya çeneler arzulanan doğru pozisyonlarına getirildikten sonra miniplaklar ve vidalar kullanılarak yeni yerlerine uygun noktalardan sabitlenir. Bu miniplak ve vidaların genellikle sonradan çıkarılmaları gerekmez.
Çift çene ameliyatlarından sonra genellikle iki gün, tek çene ameliyatlarından sonra genellikle bir gün hastanede yatarsınız.
Tek çene ameliyatları ortalama 2-2,5 saat, çift çene ameliyatları ortalama 3,5-4 saat sürer.
Ameliyattan sonraki ilk hafta evde istirahat ve iyileşme sürecine gireceksiniz. İkinci hafta için daha iyi hissedeceksiniz, ancak bu süreyi de evde dinlenerek geçireceksiniz. Hastaların büyük bir kısmı, fiziksel olarak yorucu hiçbir şey yapılmadığı sürece, ameliyattan sonraki üçüncü ila dördüncü hafta arasında normal günlük aktivitelerine başlayabilmektedir. Kemiklerin iyileşmesi 6 hafta kadar sürer.
Ameliyattan sonra yaklaşık 2-4 haftalık süreçte çalışmamanız yada okula gitmemeniz önerilmektedir.
Ameliyattan sonraki ilk üç gün yüzünüz şişer, bu şişlik (ödem) yaklaşık 2-3 hafta içinde tamamen geçer. Yüzünüzdeki yumuşak dokuların çenelerin yeni pozisyonuna adapte olmaları ise birkaç ayı bulur.
Yüz görünümünüzdeki değişikliğin miktarı, ameliyat öncesi yapılan planlamaya bağlı olarak değişir. Hastaların yeni kapanışlarına ve yüz görünümlerine alışmaları birkaç hafta almaktadır.
